Informacje

Biorąc pod uwagę identyczne parametry dla budynków z drewna i murowanych, dom z bali w stanie surowym zamkniętym będzie nieco droższy. Ale uwaga! Różnica ta zwróci się na etapie wykończenia budynku począwszy od izolacji, tynkowania, aż po malowanie. Warto pamiętać, że drewno jest doskonałym izolatorem wykazującym „bufor ciepła”. Alergicy z pewnością docenią elektrostatyczne właściwości drewna, dzięki którym we wnętrzach nie będzie unosił się kurz. Otoczenie drewnem uspokaja i wycisza, a we wnętrzach panuje specyficzny mikroklimat. Wnętrze sprawia wrażenie cieplejszego i bardziej przytulnego. Wielu użytkowników docenia także bale drewniane z uwagi na naturalne pochodzenie tego materiału. Pustaki i inne materiały budowlane często produkowane są z popiołów czy odpadów elektrowni.

Trudno jest oszacować uniwersalną, ostateczną cenę domu w stanie surowym zamkniętym. Wpływ na te koszta ma bowiem wiele czynników. Do najistotniejszych zaliczamy:

• grubość bali ścian zewnętrznych,
• obrys ścian głównych domu,
• złożoność konstrukcji dachowej,
• ilość pięter,
• rodzaj pokrycia dachowego.

Grubość bali. Można przyjąć, że średnia różnica w kosztach budowy domu z bali o szerokości 18 cm a o szerokości 25 cm wynosi około 20 tysięcy złotych. Koszt można zmniejszyć stosując np. bale o szerokości 22 cm.

Obrys ścian głównych. Najtańsza w wykonaniu jest bryła kwadratowa lub prostokątna. Projekt uwzględniający tarasy, ganki, wcięcia i inne zawiłości konstrukcyjne, będzie wpływał na podwyższenie końcowej ceny budynku.

Złożoność konstrukcji dachowej. Dach dwuspadowy to zdecydowanie najtańsze rozwiązanie. Droższe, bo uwzględniające więcej pracy cieśli i większą powierzchnię pokrycia są konstrukcje mansardowe i kopertowe. Koszty wzrosną również, jeżeli dach będzie wyposażony w balkony, wykusze, lukarny (w tym z tzw. wolimi oczkami), wszelkie inne załamania konstrukcyjne.

Ilość pięter. Koszt wykonania jednego metra kwadratowego domu parterowego będzie wyższy aniżeli cena za budowę takiej samej powierzchni w domu piętrowym. Jak to możliwe? Do wykonania budynku parterowego o tej samej powierzchni użytkowej co obiekt piętrowy potrzeba dużo więcej bali litych, które tak naprawdę stanowią największy koszt całej inwestycji. Rodzaj pokrycia dachowego. Oczywiście na rynku budowlanym ilość pokryć dachowych jest olbrzymia. Blachodachówkę kupić można już za około 20 złotych za metr kwadratowy. Blachodachówka z kruszywem granitowym (imitacja gontu drewnianego) dostępna jest już za około 50-70 złotych za metr kwadratowy. Analizując koszty wykonania pokrycia dachowego należy wziąć pod uwagę również wszelkie elementy wykończeniowe, to jest wiatrownice, gąsiory, pasy nadrynnowe i inne. Aby ograniczyć koszty związane z budową należy wybrać optymalną grubość bali i zdecydować się możliwie prosty projekt, który jednak będzie spełniał oczekiwania inwestora.

Żeby jak najpełniej zobrazować różnice w cenie między obiektem parterowym a tym z poddaszem użytkowym, posłużymy się przykładem dwóch projektów o niemal identycznej podstawie:

Projekt Bolesławice 7

Część mieszkalna 83 m2, rozmiar budynku w podstawie 12,9 m x 9,2 m.

Projekt Bolesławice drewniane.

Część mieszkalna 155 m2, rozmiar budynku w podstawie 12,6 m x 9,3 m.

Budowa do stanu surowego otwartego pierwszego projektu kosztować będzie około 155 tysięcy złotych netto, drugiego zaś 164 tysiące złotych netto. Warto wziąć pod uwagę, że decydując się na projekt z poddaszem użytkowym, a więc piętrem, zyskujemy dom niemal dwukrotnie większy, za koszt zaledwie 9 tysięcy złotych. Ta zależność bierze się stąd, że obydwa projekty wykazują prawie identyczną studnię domu, a więc ściany zewnętrzne do poziomu 1. piętra. Powierzchnia i konstrukcja dachu są takie same. Różnicę w cenie tak naprawdę stanowi wyższa ścianka kolankowa (zewnętrznej z bali powyżej stropu) i z wyższej ściany szczytowej.

Kompletna instalacja ogrzewania podłogowego wraz z wylewką, ociepleniem i posadzką waży w przybliżeniu 100 kg na m2. W przypadku domu średniej wielkości na stropie daje to od 5 do 7 ton ciężaru. Każdy inwestor, który chciałby mieć w swoim domu z drewna właśnie takie ogrzewanie, musi zadecydować o tym już na etapie projektowania budynku. Dzięki temu możliwe będzie uwzględnienie stosownych zmian przy planowaniu nośności całej konstrukcji.

Wystarczy podać przykład grodu w Biskupinie, który najpełniej dowodzi trwałości budownictwa drewnianego. Według badań zabudowania w Biskupinie pochodzą z 738 roku p.n.e. a odkryto je w roku 1933. W całej Polsce wręcz tysiące drewnianych budynków stoi do dziś już od kilkuset lat. Szczególnym przykładem może być Kościół Pokoju w Świdnicy (1657 rok). Podkreślamy, że współczesna technika budowania z bali jest o wiele bardziej zaawansowania od tej sprzed setek lat. Trwałość drewna konstrukcyjnego uzależniona jest od dbałości o nie. Przy odpowiedniej impregnacji i prawidłowej eksploatacji materiał ten przetrwa wiele pokoleń.

Wybierając projekt, należy go dokładnie przemyśleć, aby nie generować zbędnych kosztów. Wielu architektów jest w stanie doskonale odwzorować wizję domu w projekcie, jednak nie każdy specjalista posiada doświadczenie w realizacji domu z bali. Wśród mniej doświadczonych pracowni architektonicznych można zauważyć wizualizowanie obiektów z bali drewnianych o dużym zapasie przekrojów belek stropowych czy planowaniu konstrukcji dachowej zwyczajnie droższej w wykonaniu.

Prezentujemy listę najważniejszych czynników, które wpływają na cenę domu z bali wraz z opisem. Dowiecie się Państwo, z których elementów można zrezygnować, a których absolutnie nie powinno zabraknąć.

Część mieszkalna 83 m2, rozmiar budynku w podstawie 12,9 m x 9,2 m.

Pochodzenie drewna
To bardzo istotne kryterium. Na polskim rynku wiele firm oferuje domy z bali budowane z taniego materiału, sprowadzanego np. z Ukrainy. Żyzność gleb u naszych wschodnich sąsiadów powoduje szybki wzrost drzew, co niestety niekorzystnie wpływa na ich wartość jako materiału konstrukcyjnego. Drewno takie nie spełnia norm polskich i europejskich.

Łączenia i szczelność
Jako firma budująca domy z bali radzimy zwrócić szczególną uwagę na metody łączenia bali. Od tego wszak zależy uzyskanie jak najlepszych parametrów izolacyjnych obiektu. Jesteśmy zdania, że popularna technika scalania na obłap i zamki narożne (np. na jaskółczy ogon) nie przynosi należytej szczelność konstrukcji. Lepsze rezultaty osiągnąć można stosując technologię „na dwa obce pióra” i z wykorzystaniem specjalnie wycinanych zamków. Wszelkie szczegóły związane z tą metodą opisujemy w dziale „Zalety termoizolacyjne domów z bali – badanie naukowe” naszego poradnik/informacje-ogolnea inwestora.

Komorowe suszenie drewna
Czy wiecie Państwo, że koszt suszenia bali do budowy domu sięga 10-15% wartości stanu surowego? Dlatego wiele firm budujących z bali rezygnuje z tego procesu. Niestety drewno niesuszone osiada do 18 cm i ma skłonności do bardziej intensywnych pęknięć niż suszone. Zastosowanie technologii suszenia komorowego pozwala na wyeliminowanie zarodników drobnoustrojów. Więcej na ten temat znajdziecie Państwo w punkcie „Dlaczego warto suszyć bale?”.

Stosowanie bali z ćwiartek drzewa
Lity bal do budowy domu powinien być obrobiony z jednego drzewa, mianowicie powinien mieć rdzeń i tzw. twardziel w punkcie centralnym. Stosując takie właśnie bale dom będzie pracował w kontrolowany sposób. Pęknięcia występujące w sposób naturalny przebiegać będą zawsze w kierunku rdzenia. Gdyby z jednego drzewa wykonać np. 4 mniejsze bale, rdzeń będzie występował na obrzeżach. Tak więc ewentualnie pęknięcia będą większe od strony bardziej miękkiej bieli, aniżeli od strony rdzenia bądź twardzieli. Ściany takiego domu mogą mieć tendencję do wypaczania i pęknięć w najmniej spodziewanych miejscach.

Szerokość bali i ścian zewnętrznych – 18, 22, 25 cm
Do ścian zewnętrznych zaleca się na ogół dwie pierwsze proponowane szerokości. 18 cm stosuje się w przypadku ścian z ociepleniem od wewnątrz, a 22 cm dla ścian bez ocieplenia od wewnątrz. Większe szerokości znacząco podnoszą koszta inwestycji, a stosuje się je w zasadzie wyłącznie dla podniesienia efektu wizualnego całego obiektu niż dla poprawy jego funkcjonalności.

Złożoność konstrukcji i wykorzystanie poddasza
Aby możliwie najbardziej zoptymalizować koszty budowy domu, najlepiej wybrać konstrukcję na bazie prostokąta lub kwadratu, bez dodatkowych załamań i wcięć. Pamiętajmy również o tym, że dom z poddaszem użytkowym będzie tańszy w wykonaniu od obiektu parterowego o jednakowej powierzchni użytkowej. Kwestię tę wyjaśniliśmy szczegółowo w punkcie „Z czego wynika różnica w cenie pomiędzy domem parterowym a domem z poddaszem użytkowym?”.

Konstrukcja dachu
Najtaniej wychodzi wykonanie dachu dwuspadowego, opartego krokwiami o belki stropowe piętra. Takie rozwiązanie wyróżnia się stosunkowo niskimi kosztami realizacji w stosunku do uzyskanej powierzchni użytkowej. Warto zwrócić uwagę również na pozostałe zalety. Dwuspadowy dach jest bardziej odporny na silne wiatry. Krokwie w tym przypadku wspomagane są przez nieduże słupy tworzące tzw. ściankę kolankowo-szkieletową. Taka konstrukcja daje nam średnio o 30 cm wyższe poddasze i więcej powierzchni użytkowej na piętrze. Koszt standardowej ścianki kolankowej z bali to suma około 6-8 tysięcy złotych, dla domu średniej wielkości.

Belki stropowe i ściana nośna
Belki stropowe powinny przebiegać równolegle do krokwi. Niekiedy projektanci planują je w przebiegu prostopadłym. Niestety wówczas nie będzie możliwym postawienie dachu w kształcie trójkąta. Dodatkowo w tym przypadku przekroje i odległości pomiędzy belkami stropowymi są wyliczone z zapasem. Większe zapotrzebowanie na materiał to większe koszty inwestora. Niektórzy architekci projektują ściany nośne z bali litych. Tymczasem można zastosować słupy i podciągi, aby zredukować wydatki.

Dodatki
Wszystko co ozdabia dom, podnosi cyfry na rachunkach. Balkony, wykusze, lukarny, wole oczka, załamania dachu, tarasy, zadaszenia – im mniej takich rozwiązań, tym niższa cena inwestycji. Oczywiście to dom jest dla nas, a nie odwrotnie. Dlatego nie rezygnujmy ze wszystkiego o czym marzyliśmy, ale wybierzmy to, co okaże się najbardziej funkcjonalne.

Choć czas realizacji inwestycji zależy od wielu różnych czynników, to generalnie wynosi on około 3-4 miesięcy do wyprowadzenia stanu surowego zamkniętego. Pierwszy miesiąc to czas na zamówienie drewna, które jest selekcjonowane i dostarczane do suszarni. Suszenie, obróbka gotowych bali do montażu na terenie budowy oraz czas na dostarczenie materiału na teren inwestycji zajmuje kolejny miesiąc. Następny miesiąc to czas przeznaczony na montaż obiektu na fundamentach. Doliczając czas niezbędny na wykończenie pod klucz można przyjąć, że od wbicia pierwszej łopaty do wprowadzenia minie jakieś 6-7 miesięcy. To czas krótszy niż w przypadku budownictwa murowanego, ponieważ ilość tzw. mokrych etapów wymagających wiązania i wysychania materiałów w przypadku domu z drewna jest zredukowana do minimum.

Generalnie różnice pomiędzy montażem instalacji elektrycznej w budownictwie murowanym a drewnianym są nieznaczne. W domach z grubych bali bez ocieplania ścian od wewnątrz stosuje się wpuszczanie ognioodpornych peszli (rur osłonowych) pionowo w bale, przewiercając je na etapie montowania ścian. Mniej estetyczną opcją jest instalacja elektryki w korytkach bądź mocowanie jej bezpośrednio do drewna. W przypadku bal o mniejszej grubości z ociepleniem od wewnątrz stosuje się metody niemal identyczne jak w budownictwie murowanym. Kable ukrywa się w konstrukcji ściany (tutaj w szkielecie drewnianym). Zaizolowane kable zakrywa się płytą gipsowo-kartonową lub OSB. Kable można też ukrywać w ściankach działowych lub w stropie.

W firmie Skibiński zdecydowanie zalecamy stosowanie drewna sosnowego. To gatunek ogólnodostępny w Polsce, który jednocześnie wykazuje bardzo dobre właściwości konstrukcyjne. Sosna rośnie w podłożu suchym i piaszczystym, co powoduje, że ma dużą zawartość słoi. Dzięki temu drewno jest wytrzymałe, sprężyste, a jednocześnie miękkie i łatwe w obróbce. Z powodu niższej sprężystości trudniej obrabia się np. świerk. Czterostronne struganie nadaje drewnu wyższą odporność na działanie ognia (płomień ślizga się po gładkiej powierzchni i spalanie zachodzi wolniej). Kolejnym plusem heblowania jest wyższa odporność na działanie owadów i szkodników. Normy konstrukcyjne określają wady, takie jak sęki lub pęknięcia. Każda skaza bowiem wpływa na wytrzymałość konstrukcyjną drewna. Suszenie komorowe ogranicza możliwość występowania pęknięć, ale także eliminuje ryzyko rozwoju pleśni, grzybów, larw owadów czy sinienia drewna.

Do budowy domu z drewna wykorzystuje się drewno sosnowe, którego wilgotność wynosi:

• nie więcej niż 18%, jeśli elementy zostaną obudowane,
• nie więcej niż 23%, jeśli elementy będą wystawione na oddziaływanie otwartego powietrza.

Wciąż wiele firm działających na polskim rynku budowlanym nie suszy drewna konstrukcyjnego. To duży błąd. Dom wykonany z drewna niesuszonego osiada w pierwszym roku nawet kilkanaście centymetrów, co może negatywnie wpływać na kolejne etapy wykańczania wnętrz. Warto pamiętać, że nieznaczne pękanie litego drewna suszonego jest zjawiskiem naturalnym i z pewnością nie wpłynie na osłabienie konstrukcji obiektu. Z naszego doświadczenia wynika, że budowlany materiał drewniany powinien wykazywać wilgotność w przedziale pomiędzy 18 a 23% wilgotności. Takie parametry pozwalają uniknąć ryzyka wypaczenia konstrukcji wynikającego z oddawania lub wchłaniania wilgoci z otoczenia.

Materiał pozyskany z drzewa świeżo ściętego o wilgotności powyżej 30% ma aż o 60-75% mniejszą wytrzymałość na zginanie niż drewno wysuszone do poziomu wilgotności poniżej 18%. Z tego wynika, że nośność elementów drewnianych wykonanych z drewna niesuszonego jest znacznie niższa. W procesie wysychania drewno kurczy się i wygina. Osiągnie stabilność dopiero po uzyskaniu odpowiednio niskiego poziomu wilgotności. Drewno wysychające oddaje wilgoć, która wnika w wełnę mineralną, doprowadzając tym samym do obniżenia jej wartości izolacyjnych. Ponadto bez możliwości szybkiego i równomiernego wyschnięcia elementy konstrukcyjne z drewna mogą ulec zaparzeniu i zsinieć. To już tylko krótka droga do rozwoju pleśni i grzybów bardzo niekorzystnych dla samopoczucia mieszkańców budynku. Niszczenie powodowane nadmiarem wilgoci powoduje zagrożenie dla bezpieczeństwa wszystkich osób przebywających w budynku.

Polskie normy określają przenikalność cieplną dla ścian z bali drewnianych na poziomie 0,50 W/m2K, a dla ocieplanych na 0,30 W/m2K. Ściany z samych tylko bali powinny mieć grubość 30 cm. Warto podkreślić, że niniejsza norma nie uwzględnia istotnej cechy drewna, jaką jest zdolność do akumulacji ciepła. Po obliczeniu bilansu cieplnego okazuje się, że już grubość bali na poziomie 20 cm spełni oczekiwania. Wiele firm w Polsce decyduje się pozostawić bez ocieplenia już bale o grubości 18 cm. Bazując na naszym wieloletnim doświadczeniu w budowaniu domów z drewna z pełną odpowiedzialnością stwierdzamy, że:

• bal o grubości 18 cm należy ocieplić. Można zastosować pianę poliuretanową otwarto-komórkową. Uwaga, ten rodzaj izolacji ogranicza widoczną ilość drewna we wnętrzu domu.
• bal o grubości 22 cm z informacji pozyskanych od naszych klientów oraz naszego doświadczenia nie ma takiej konieczności aby zastosować dodatkowego ocieplenia i dedykowane jest w szczególności tym inwestorom, którzy chcą cieszyć się dekoracyjnymi walorami drewna we wnętrzach budynku.

Przypominamy, że w firmie Skibiński stosujemy technologię łączenia bali „na dwa obce pióra” i z wykorzystaniem zamków wyprofilowanych w narożach. Dzięki temu uzyskujemy satysfakcjonującą szczelność domu, co jest istotnym czynnikiem dla określenia energooszczędności obiektu.

Domy z bali można docieplać przy balach o grubości 16-18 cm. W firmie Skibiński uważamy, że przy zastosowaniu bal o szerokości 22 cm nie ma konieczności dodatkowego docieplania.

Izolacja od wewnątrz wygląda następująco:

• dylatacja w formie szczeliny o szerokości 2 cm, która umożliwia odprowadzanie nadmiaru wilgoci,
• folia wiatroizolacyjna,
• wełna mineralna o grubości 10 cm,
• folia paroizolacyjna.

Wełnę mineralną można zastąpić celulozą. Dlaczego warto zdecydować się na to rozwiązanie?

Celuloza jest bezpieczna dla alergików.
To materiał w bardzo dobrych właściwościach termoizolacyjnych. Ma gąbczastą strukturę i zatrzymuje duże ilości powietrza, nawet do 70-80% swej objętości. Dzięki temu celuloza wykazuje podobne parametry współczynnika przenikania ciepła, co wełna mineralna.
Celuloza jest paroprzepuszczalna, tak więc nie wymaga stosowania paroizolacji. Ma zdolność pochłaniania i oddawania wody z otoczenia. To tak, jakby ściany domu oddychały. Stosując celulozę, nie blokujemy naturalnych właściwości, jakie posiada drewno.
Celuloza jest ponadto dobrym izolatorem akustycznym.
To docieplenie aplikowane natryskowo, co pozwala na zachowanie ciągłości struktury izolacyjnej i wyeliminowanie strat cieplnych w mostkach termicznych.
Izolacja z celulozy jest odporna na działanie szkodników i grzybów. To materiał trudnopalny i nierozprzestrzeniający ognia. Dlatego izolację z celulozy porównać można do piany poliuretanowej, choć celuloza w czasie pożaru nie wydziela toksycznych dymów, więc jest znacznie bardziej bezpieczna.

Zastosowanie pianki poliuretanowej otwarto-komórkowej jest drugą metodą na ocieplanie ścian w budynku z drewna. Dlaczego warto wybrać pianę PUR?

Aplikacja piany jest bardzo szybka. To oszczędności w wydatkach na godziny pracy ekipy.
Piana PUR bardzo dokładnie wypełnia wszelkie szczeliny w konstrukcji w miejscach aplikacji. Dociera do miejsc trudno dostępnych i błyskawicznie rozszerza się w miejscu aplikacji tworząc jednorodną masę bez łączeń i przerw. Dzięki temu stanowi izolację energooszczędną.
To materiał niepylący, bezpieczny dla alergików.
Piana PUR nie wykazuje związków rakotwórczych ani alergicznych.
Ma właściwości izolujące od dźwięków.
Wykazuje niski współczynnik przewodzenia ciepła, dzięki czemu można zmniejszyć grubość izolacji, odciążyć konstrukcję i zyskać więcej przestrzeni. Piana PUR zajmuje o połowę mniej miejsca niż wełna mineralna.
Izolacja z piany podnosi sztywność konstrukcji w miejscach aplikowanych.

Obydwa rodzaje piany poliuretanowej, otwarto-komórkowa i zamknięto-komórkowa, mają zbliżone do siebie właściwości. Ta druga jednak nie przepuszcza wody i wilgoci. Jest też bardziej sztywna. W przypadku konstrukcji z drewna zdecydowanie stosuje się tylko model otwarto-komórkowy, z uwagi na jego paro-przepuszczalność. Dom z drewna musi oddychać. Natomiast pianę zamknięto-komórkową można zastosować przy posadzkach na parterze, aby ciepło z ogrzewania podłogowego nie uchodziło w głąb fundamentu.

Wciąż wśród wielu ludzi pokutuje fałszywy pogląd, że domy z drewna są łatwopalne. Każdy wyobraża sobie bowiem dawne wiejskie chaty kryte słomą, w których o pożar nie było trudno. Dziś jednak budownictwo drewniane wygląda zupełnie inaczej. Ważnym kryterium ochrony przeciwpożarowej obiektu drewnianego jest odpowiednie zabezpieczenie instalacji elektrycznej. Dom murowany posiada drewnianą konstrukcję dachu i styropianowe docieplenie. Tak więc wcale nie jest mniej odporny np. na pożar w wyniku celowego podłożenia ognia. Ocieplenie domu z drewna od środka jest dodatkowym zabezpieczeniem przed ogniem. Taką warstwę stanowią płyty gipsowo-kartonowe i wełna mineralna. Podkreślamy, że statystyki nie wykazują, aby w domach drewnianych dochodziło do pożarów częściej niż w pozostałych typach budynku. Tak więc pogląd o łatwopalności obiektów z bali drewnianych jest zupełnie niesłuszny.

Występują dwa sposoby konserwacji drewna:

• Mechaniczny – (ekologiczny, polecany przez nas) polegający na suszeniu drewna i heblowaniu. Suszenie bali do ok. 20% wilgotności minimalizuje osiadanie budynku i powoduje, że dom można wykańczać zaraz po wykonaniu stanu surowego. Suszenie komorowe daje gwarancję, że dom jest wolny od wszelkich zarodników insektów i drobnoustrojów. Heblowanie zmniejsza znacznie palność ścian, powierzchnia drewna jest gładka przez co płomienie ognia nie mają się o co zaczepić. Ponadto heblowanie podnosi walory estetyczne i zabezpiecza dodatkowo dom przed czynnikami atmosferycznymi.
• Chemiczny – nasycanie drewna preparatami chemicznymi które stosuje się według instrukcji producenta ( ten sposób wykonujemy tylko na zlecenie inwestora)

Tutaj ponownie wracamy do tematu odpowiedniej wilgotności drewna. Podsuszenie bali skutecznie ogranicza rozwój drobnoustrojów w balu. Odpowiednim zabezpieczeniem przed rozwojem grzybów jest też wspomniana już impregnacja podczas obróbki i po postawieniu konstrukcji. Materiały oddychające i przerwy powietrzne eliminują powstawanie miejsc sprzyjających zagrzybieniu.

Etap wykańczania inwestycji można rozpocząć w zasadzie od razu po postawieniu konstrukcji. Warto pamiętać, że budynek postawiony z drewna mokrego może osiadać nawet przez kilkanaście miesięcy, w zależności od poziomu wilgotności. Podejmując prac wykończeniowych w domu z wilgotnych bali narażamy pracę na pęknięcia na łączeniach, uszkodzenia samoistne stolarki okiennej i drzwiowej, rozszczelnienia. Dlatego tak ważne jest budowanie z bali odpowiednio wysuszonych! Wówczas zjawisko osiadania, które jest naturalne, zostaje zredukowane do minimum. Podczas stawiania ścian wewnątrz stosuje się specjalne połączenia ruchome ściany z balem. Ta technika pozwala na uniknięcie jakichkolwiek nieprawidłowości w funkcjonowaniu obiektu drewnianego.